O potrzebie rewitalizacji środowisk popegeerowskich na obszarze 4 województw północnej i zachodniej części Polski dyskutowali uczestnicy konferencji pn. „Rewitalizacja obszarów popegeerowskich - odzyskanie uśpionego kapitału" pod Honorowym Patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. Spotkanie odbyło się 1 lipca br. w Siemczynie (Gmina Czaplinek).

Celem konferencji, w ramach partnerstwa 4 samorządów województw: zachodniopomorskiego, lubuskiego, pomorskiego i warmińsko-mazurskiego, było zainicjowanie ponadregionalnej dyskusji dotyczącej rewitalizacji środowisk popegeerowskich, szczególnie w kontekście nowej pespektywy unijnej zaplanowanej na lata 2014-2020.

Konferencję zainaugurowała członek Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego Anna Mieczkowska -dzisiejsze spotkanie - w gronie przedstawicieli 4 województw - ma charakter szczególny, wręcz prekursorski: Po pierwsze - spotykamy się wokół problemu, który, choć dotyczy istotnej części naszych wspólnot lokalnych i jest ważny w skali 4 regionów, to przez ponad 20 lat nie doczekał się systemowej analizy i sposobów rozwiązania. Nikt nie miał pomysłu, jak pomóc pracownikom byłych PGR, dźwignąć się ze społecznej i zawodowej pustki, w której znaleźli się od początku lat 90-tych. Po drugie - patrząc szerzej, poprzez pryzmat wartości człowieka i społecznego kapitału - rozumiemy, że powinniśmy zadbać o każdego mieszkańca, szczególnie młodego, bo dopiero suma kondycji wszystkich ludzi - może przynieść efekt synergii – właśnie w postaci kapitału społecznego, zdolnego do rozwoju, do innowacji, do dbania o środowisko naturalne i o przyszłość. W dobie obecnych problemów demograficznych, wyzwaniem staje się budzenie każdego uśpionego kapitału i utrzymanie go w optymalnej kondycji. Wreszcie po trzecie wreszcie - rzadki to ciągle przypadek, kiedy samorządy oddolnie podnoszą ważki społecznie oraz ekonomicznie problem i jednoczą swój potencjał dla rozwiązania konkretnej kwestii. I to samorządy zapraszają władze krajowe do dialogu i działań koncepcyjnych nad danym zagadnieniem.

Konferencja w Siemczynie została podzielona na 2 części. Pierwsza z nich to sesja otwierająca, w której oprócz wystąpień przedstawicieli 4 regionów, prelekcję wygłosił pan dr Janusz Gołos – konsultant ds. rolnictwa i obszarów wiejskich w Kancelarii Prezydenta RP. W swoim wystąpieniu podkreślił złożoność problemów społeczno-ekonomicznych w środowiskach popegeerowskich. Jego zdaniem, ta wieloaspektowość wymaga przemyślanego wsparcia.

Kolejna część konferencji to sesja dotycząca rewitalizacji środowisk popegeerowskich. W tematykę tej sesji wprowadziła uczestników spotkania dr hab. Anna Giza-Poleszczuk prof. Uniwersytetu Warszawskiego. W prelekcji poświęconej społecznemu wymiarowi likwidacji PGR przedstawiła wyniki badania pn. Lokalne rynki pracy na obszarach popegeerowskich, które przeprowadzono w 2008 roku. Jak podkreśliła, w podsumowaniu konferencji Dorota Rybarska-Jarosz, Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej, prezentacja pani profesor porządkuje wiedzę -często potoczną - o środowiskach popegeerowskich.

Doświadczenia praktyczne w pracy ze społecznością lokalną zaprezentowali przedstawiciele województwa warmińsko-mazurskiego. Kolejny prelegent - dr Wacław Idziak - wprowadził uczestników konferencji w świat środowisk wiejskich, które szukają swojego miejsca w zmieniającym się świecie.

Temat przestrzeni publicznej – jako relacji pomiędzy ludźmi, wydarzeniami i fizycznymi miejscami przedstawił Szymon Olbrychowski, architekt - tworzenie więc miejsc nie jest tylko wynikiem czynności budowlanych ale jest wytworem intencji i osób które je budują i projektują. Tworzenie miejsc musi zawierać chęć kształtowania przestrzeni dla obywateli i wspólnot, najwłaściwszym budowaniem przestrzeni publicznych jest nie-budowanie jej, lecz stworzenie warunków , by sama powstała.

O możliwości reintegracji społecznej i rewitalizacji enklaw popegeerowksich w ramach funduszy europejskich 2014-2020 mówił wiceminister infrastruktury i rozwoju Paweł Orłowski, - istotne jest, aby przedsięwzięcia rewitalizacyjne, które będą realizowane w nowym okresie programowania nie ograniczyły się jedynie do estetyzacji. Jednocześnie wyraził uznanie dla inicjatywy powołania ponadregionalnego partnerstwa-ponadregionalne partnerstwo, które dzisiaj Państwo zawiązujecie jest przykładem dobrej praktyki na skalę ogólnopolską. Podjęliście się Państwo trudnego, acz bardzo ważnego zadania. Gratuluję i życzę wytrwałości w pracy nad tym przedsięwzięciem. Nowy okres programowania jest szansą na wdrożenie trwałych mechanizmów zmiany w środowiskach popegeerowskich, wymaga to dużego zaangażowania wszystkich środowisk - podkreślił Paweł Orłowski.

Na zakończenie konferencji podpisana została deklaracja ponadregionalnego porozumienia w sprawie partnerstwa czterech regionów dotycząca rewitalizacji obszarów popegeerowskich. Podpisy na dokumencie złożyli: członek Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego Anna Mieczkowska, wicemarszałek Województwa Lubuskiego Maciej Szykuła, członek zarządu Województwa Pomorskiego Czesław Elzanowski oraz w imieniu marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego dyrektor tamtejszego ROPS Wiesława Przybysz.

Link do ankiety ewaluacyjnej